Reformę marihuany w Stanach Zjednoczonych napędza kilka kluczowych czynników. Opinia publiczna jest coraz bardziej przychylna legalizacji – według sondaży Gallupa ponad dwie trzecie Amerykanów popiera dziś legalizację marihuany dla dorosłych, co stanowi ogromny wzrost w porównaniu z poprzednimi dekadami. Silnym motywatorem dla wielu stanów jest również potencjał dochodów podatkowych i korzyści ekonomicznych. Dodatkowo, różnice rasowe w statystykach aresztowań za posiadanie marihuany zwiększają presję na reformy wymiaru sprawiedliwości.
Chociaż niektóre stany w pełni zalegalizowały marihuanę do celów medycznych i rekreacyjnych, inne pozostają przy prohibicji. Ten regionalny podział podkreśla fragmentaryczny charakter polityki narkotykowej w Stanach Zjednoczonych.
Północny wschód
( Connecticut , Maine , Massachusetts , New Hampshire , Rhode Island , Vermont )
Północny wschód Stanów Zjednoczonych stał się bardziej postępowy w reformowaniu polityki dotyczącej marihuany. Udana legalizacja w Massachusetts w 2016 roku otworzyła drogę do wprowadzenia przepisów dotyczących marihuany dla dorosłych w takich stanach jak Maine, Vermont, Connecticut i Rhode Island. Jedynym wyjątkiem pozostaje New Hampshire – „wyspa prohibicji” – gdzie mimo wieloletniego poparcia Izby Reprezentantów, stanowy Senat dopiero w 2024 roku po raz pierwszy uchwalił ustawę legalizacyjną.
Środkowoatlantycki
( Delaware , Maryland , New Jersey , Nowy Jork , Pensylwania )
Region środkowoatlantycki szybko przekształca się pod względem legalizacji marihuany dla dorosłych. New Jersey zalegalizowało marihuanę rekreacyjną w listopadzie 2020 roku poprzez głosowanie publiczne, po którym ustawodawcy przyjęli w 2021 roku trzy ustawy regulujące rynek dla dorosłych. W tym samym roku Nowy Jork uchwalił prawo legalizujące marihuanę do użytku rekreacyjnego. W Maryland wyborcy zatwierdzili legalizację dla osób 21+ w 2022 roku z rekordowym poparciem na rzecz zakończenia prohibicji. Delaware dołączyło do legalizujących stanów w kwietniu 2023 roku, dzięki intensywnej kampanii organizacji pozarządowych m.in Marijuana Policy Project i koalicji adwokackiej.
Pensylwania staje się natomiast wyjątkiem – jako niemal jedyny stan regionu, który nie zalegalizował marihuany dla dorosłych. Z powodu braku możliwości inicjatywy referendalnej, jedyną drogą do reformy pozostaje ustawodawstwo.
Środkowy Zachód
( Illinois , Indiana , Iowa , Kansas , Michigan , Minnesota , Missouri , Nebraska , Dakota Północna , Ohio , Dakota Południowa , Wisconsin )
Środkowy Zachód prezentuje zróżnicowany krajobraz pod względem reformy polityki dotyczącej marihuany. W 2018 roku Michigan stało się pierwszym stanem w regionie, który zalegalizował marihuanę dla osób dorosłych, a niedługo potem Illinois przyjęło regulacje obejmujące uprawę, testowanie i sprzedaż – pionierski projekt poparty przez MPP, który uwzględniał równość w dostępie do licencji oraz wymazanie skazań. W 2022 roku Missouri zakończyło erę prohibicji, zalegalizowało marihuanę w ramach inicjatywy konstytucyjnej, a w 2023 roku Ohio i Minnesota dołączyły do listy stanów na Środkowym Zachodzie, gdzie legalne stało się używanie marihuany przez dorosłych.
W ostatnich latach stany takie jak Dakota Północna i Południowa poczyniły kroki w kierunku legalizacji medycznej marihuany, a wyborcy będą mogli wypowiedzieć się na temat marihuany rekreacyjnej w listopadzie 2024 roku. W Nebrasce trwa intensywna praca nad wprowadzeniem medycznej marihuany, pomimo wcześniejszych niepowodzeń.
Podczas gdy większość Środkowego Zachodu posuwa się naprzód, Wisconsin, Iowa, Indiana i Kansas pozostają w tyle, utrzymując surowe przepisy i więzienie za samo posiadanie marihuany. Jednak sukces programów w sąsiednich stanach wywiera presję na te konserwatywne regiony, które w końcu będą musiały zrewidować swoje podejście. Przyszłość polityki marihuanowej na Środkowym Zachodzie wydaje się zmierzać ku dalszej legalizacji i regulacjom.
Wybrzeże Pacyfiku
( Alaska , Kalifornia , Hawaje , Oregon , Waszyngton )
Region wybrzeża Pacyfiku odgrywa kluczową rolę w reformowaniu polityki dotyczącej marihuany w USA. Oregon, już w 1973 roku, stał się pierwszym stanem, który zdekryminalizował posiadanie niewielkich ilości marihuany, co wówczas było pionierskim krokiem. W 1996 roku Kalifornia kontynuowała tę drogę, wprowadzając pierwszą w kraju legalizację marihuany medycznej. Waszyngton dołączył do ogólnokrajowej debaty w 2012 roku, będąc jednym z pierwszych stanów, które zalegalizowały marihuanę rekreacyjną, a Alaska w 2014 roku, razem z Oregonem, zalegalizowała marihuanę do użytku dorosłych.
Hawaje, z kolei, wyróżniły się w 2000 roku, jako pierwszy stan, który przyjął prawo o medycznej marihuanie przez legislaturę, a nie poprzez inicjatywę obywatelską. Choć wciąż brak tam pełnej legalizacji rekreacyjnej, projekt ustawy z 2024 roku był bliski przyjęcia, co wskazuje na rosnące poparcie dla pełnej legalizacji w tym stanie.
Góry Skaliste
( Kolorado , Idaho , Montana , Nevada , Utah , Wyoming )
Region Gór Skalistych stanowi zróżnicowany obraz w zakresie reform polityki dotyczącej marihuany. 6 listopada 2012 roku wyborcy Kolorado otworzyli nowy rozdział, czyniąc ten stan, wraz z Waszyngtonem, pierwszym w kraju, który zalegalizował marihuanę do użytku rekreacyjnego. W ciągu roku otwarto pierwsze sklepy detaliczne, co zapisało się na kartach historii. W ślad za Kolorado poszły Nevada (2016) i Montana (2020), które również zalegalizowały marihuanę rekreacyjną, a w 2018 roku wyborcy w Utah zatwierdzili marihuanę medyczną, przyjmując Propozycję 2.
Tymczasem Idaho i Wyoming pozostają przy restrykcyjnej prohibicji, nadal grożąc karą więzienia za samo posiadanie marihuany.
Południowy zachód
( Arizona , Nowy Meksyk , Oklahoma , Teksas )
Arizona i Nowy Meksyk dołączyły do rosnącej liczby stanów, które zalegalizowały marihuanę dla dorosłych. Oklahoma, która w 2018 roku zatwierdziła marihuanę medyczną, ma obecnie jeden z najbardziej rozbudowanych programów tego typu w kraju. Jednak w 2023 roku wyborcy odrzucili inicjatywę referendalną dotyczącą legalizacji i opodatkowania marihuany dla dorosłych.
Teksas natomiast pozostaje wyjątkiem, gdzie brak kompleksowego programu medycznego i dalsza kryminalizacja posiadania są nadal normą. Mimo to, lokalne głosowania w ostatnich latach wykazały rosnące poparcie dla dekryminalizacji, co może zwiastować przyszłe zmiany w polityce stanowej.
Południowy wschód
( Alabama , Arkansas , Floryda , Georgia , Kentucky , Luizjana , Missisipi , Karolina Północna , Karolina Południowa , Tennessee , Wirginia , Waszyngton, DC , Wirginia Zachodnia )
Stany południowo-wschodnie pozostają ostrożne wobec reformy marihuany. Georgia, Karolina Południowa i Tennessee nadal utrzymują surowe przepisy – nie oferują programu medycznej marihuany i karzą więzieniem za posiadanie niewielkich ilości. W Karolinie Północnej usunięto wprawdzie karę więzienia za małe ilości, ale nadal brak tam programu medycznego.
Jednakże stopniowo na południowym wschodzie postępuje cofanie prohibicji. W Arkansas marihuana medyczna została zatwierdzona w 2016 roku, Alabama zalegalizowała ją w 2021 roku, choć proces licencjonowania się opóźnia. W 2023 roku medyczną marihuanę zalegalizowały Kentucky i Missisipi, gdzie po roku już ponad 35 000 pacjentów korzysta z programu. Wirginia Zachodnia dołączyła do tego trendu, ale nadal nie zdepenalizowała posiadania marihuany.
Mimo powolnych zmian, wzrost poparcia społecznego jest widoczny. Luizjana wykonała duże kroki – zrezygnowała z kary więzienia za posiadanie do 14 gramów, rozszerzyła prawa do marihuany leczniczej i umożliwiła usuwanie drobnych wyroków. Dzięki współpracy Morganizacji pozarządowych z prawodawcami Luizjana może stać się pierwszym stanem Głębokiego Południa z pełną legalizacją.
Wirginia wyznaczyła precedens na południu, legalizując marihuanę dla dorosłych w 2021 roku. Floryda, gdzie marihuana medyczna jest już legalna, w listopadzie da wyborcom szansę na pełną legalizację.
Podsumowanie
Stany Zjednoczone prezentują zróżnicowany obraz polityk dotyczących marihuany, które różnią się w zależności od regionu. Ponad połowa Amerykanów mieszka w stanach, gdzie marihuana jest legalna, a te stany obejmują spektrum polityczne – od niebieskich po czerwone i fioletowe. Niektóre stany wprowadziły pełną legalizację, podczas gdy inne podchodzą do tematu ostrożniej, ograniczając się do programów medycznych lub dekryminalizacji. Rosnące poparcie społeczne i sukcesy obecnych programów prawdopodobnie będą dalej stymulować reformy w całym kraju.
Źródło. Marijuana Policy Project
- Analiza oraz skutki dotyczące rozporządzenia Ministra Zdrowia ograniczającego dostęp do medycznej marihuany - 30 października 2024
- Legalizacja marihuany w USA. Spojrzenie na lokalne trendy - 29 października 2024
- Wpływ finansowy legalizacji i regulacji marihuany dla dorosłych w USA - 24 października 2024
