“Ostre skutki waporyzowanej marihuany na percepcję zagrożeń i ryzykowne zachowania kierowców u pacjentów stosujących ją medycznie: badanie wewnątrzgrupowe”
Główne wnioski:
1. Brak zmian w obiektywnej wydajności wideo-testów po waporyzacji konopi.
- Po spożyciu zalecanej dawki medycznej marihuany pacjenci nie wykazywali znaczących zmian w zakresie percepcji zagrożeń, zachowań związanych z ryzykiem podczas jazdy (dystans do pojazdu przed nimi, prędkość, akceptacja luk w ruchu).
2. Spadek subiektywnej oceny zdolności percepcji zagrożeń.
- Uczestnicy postrzegali swoją zdolność do przewidywania zagrożeń i oceniania konfliktów drogowych jako gorszą po spożyciu marihuany, mimo że w rzeczywistości ich obiektywna wydajność nie uległa zmianie.
3. Brak korelacji między obiektywną a subiektywną oceną umiejętności.
- Badani mieli trudności z trafnym ocenieniem swoich zdolności zarówno przed, jak i po spożyciu konopi, co wskazuje na brak świadomości własnych możliwości.
Kontekst badań:
- Przeprowadzono w Australii, gdzie obowiązuje zerowa tolerancja dla THC w organizmie kierowców.
- 38 dorosłych uczestników (średnia wieku: 43 lata), wszyscy mieli receptę na marihuanę i regularnie ją stosowali.
- Badani stosowali konopie głównie w leczeniu przewlekłego bólu (65,8%), problemów psychicznych (50%) i zaburzeń snu (42,1%).
- Waporyzowali konopie o zawartości THC 17-26% (średnia dawka: 50 mg THC).
Omówienie wyników:
- Tolerancja na THC może tłumaczyć brak wpływu na percepcję zagrożeń.
- Uczestnicy stosowali konopie medyczne średnio przez 11 miesięcy, 5 razy dziennie, co mogło zmniejszyć wpływ THC na ich zdolności poznawcze.
- Liczne badania wskazują, że osoby regularnie stosujące konopie wykazują mniejszy poziom upośledzenia niż osoby okazjonalnie używające marihuany.
Efekt placebo lub wpływ oczekiwań:
- Choć obiektywnie umiejętności nie uległy pogorszeniu, uczestnicy oceniali swoje zdolności jako gorsze po spożyciu konopi, co może sugerować, że byli świadomi społecznych i prawnych konsekwencji jazdy po marihuanie.
Brak wpływu na zachowania ryzykowne:
- Badani nie zmienili swoich skłonności do podejmowania ryzykownych decyzji (np. skracanie dystansu do pojazdu przed nimi, wybór wyższej prędkości, akceptowanie mniejszych luk w ruchu).
Ograniczenia badania:
1. Wysoki poziom THC w organizmach uczestników już na początku badania (68,4% miało THC w ślinie na początku sesji “na trzeźwo”), co może oznaczać, że ich bazowy stan nie był całkowicie wolny od wpływu konopi.
2. Brak grupy kontrolnej (placebo), co utrudnia pełną ocenę skutków.
3. Duża rozpiętość dawek marihuany (0,06–0,76 g suszu), co mogło wpłynąć na różnice w wynikach.
4. Część badanych normalnie paliła konopie, ale do badania musiała je waporyzować, co mogło zmienić ich reakcję na THC.
Wnioski praktyczne:
- Długoterminowi użytkownicy medycznej marihuany mogą wykazywać większą tolerancję na THC i mniejsze negatywne skutki dla funkcji poznawczych związanych z prowadzeniem pojazdów.
- Mimo braku zmian w obiektywnej wydajności, kierowcy subiektywnie oceniają swoje zdolności jako gorsze po spożyciu konopi, co może prowadzić do bardziej ostrożnej jazdy.
- Obiektywne testy bezpieczeństwa drogowego mogą być bardziej wiarygodnym wskaźnikiem zdolności prowadzenia niż samodzielna ocena kierowców.
Potencjalne konsekwencje prawne i społeczne:
- Obecne przepisy drogowe bazujące na testach śliny/badań krwi mogą nie być miarodajne, ponieważ nie odzwierciedlają rzeczywistej zdolności do prowadzenia pojazdu, a THC może utrzymywać się w organizmie dłużej niż czas faktycznego upośledzenia funkcji poznawczych.
- Konieczna jest dalsza debata nad regulacjami dotyczącymi prowadzenia pojazdów pod wpływem medycznej marihuany, szczególnie w kontekście osób, które używają jej zgodnie z zaleceniami lekarza.
Podsumowanie:
Badanie sugeruje, że medyczna marihuana wśród regularnych użytkowników nie powoduje istotnego pogorszenia percepcji zagrożeń i ryzykownych zachowań na drodze. Wyniki podkreślają jednak, że kierowcy mogą nie być w stanie trafnie ocenić swoich umiejętności.
Wyniki badań mogą i powinny mieć znaczenie dla przyszłych regulacji dotyczących prowadzenia pojazdów po użyciu medycznych konopi,a także w wydawaniu wyroków przez sądy.
Wyniki badania są zgodne z wynikami kilku innych badań, które wykazały, że dzienni konsumenci marihuany, a zwłaszcza pacjenci, wykazują tolerancję na wiele psychomotorycznych efektów marihuany. Zgodnie z wynikami przeglądu literatury opublikowanego w czasopiśmie Niemieckiego Stowarzyszenia Medycznego, „Pacjenci przyjmujący kannabinoidy w stałej dawce przez dłuższy okres czasu często rozwijają tolerancję na upośledzenie sprawności psychomotorycznej, dzięki czemu mogą bezpiecznie prowadzić pojazdy”.
