Używanie marihuany może prowadzić do ścieńczenia kory mózgowej u nastolatków – wynika z najnowszego badania prowadzonego przez Gracielę Piñeyro i Tomáša Pausa, naukowców z CHU Sainte-Justine oraz profesorów Wydziału Medycznego Uniwersytetu w Montrealu. Współpraca dwóch laboratoriów badawczych, korzystających z uzupełniających się podejść, wykazała, że THC – czyli tetrahydrokannabinol, substancja aktywna w konopiach – powoduje kurczenie się arborescencji dendrytycznej, czyli „sieci anten” neuronów, które odgrywają kluczową rolę w komunikacji między nimi. Skutkuje to zanikiem (atrofią) pewnych obszarów kory mózgowej – co jest szczególnie niepokojące w wieku, w którym mózg się rozwija.
„Jeśli porównamy mózg do komputera, to neurony są jak centralny procesor, odbierający wszystkie informacje poprzez synapsy i sieć dendrytów” – wyjaśnia Tomáš Paus, będący także profesorem psychiatrii i neuronauki na Uniwersytecie w Montrealu. „Zmniejszenie liczby danych docierających do procesora przez dendryty utrudnia mózgowi uczenie się nowych rzeczy, nawiązywanie relacji, radzenie sobie z nowymi sytuacjami itd. Innymi słowy, sprawia, że mózg jest bardziej podatny na wszystko, co może się wydarzyć w życiu młodej osoby.”
Wielopoziomowe podejście, by lepiej zrozumieć wpływ na ludzi
Ten projekt wyróżnia się uzupełniającym się, wielopoziomowym charakterem zastosowanych metod.
„Analizując skany MRI mózgów grupy nastolatków, już wcześniej wykazaliśmy, że osoby, które zaczęły używać marihuany przed ukończeniem 16. roku życia, miały cieńszą korę mózgową” – tłumaczy Tomáš Paus.
„Jednak taka metoda nie pozwala wyciągnąć wniosków dotyczących przyczynowości, ani rzeczywiście zrozumieć wpływu THC na komórki mózgowe.”
Z uwagi na ograniczenia MRI, kluczowe okazało się zastosowanie modelu mysiego przez zespół Gracieli Piñeyro.
„Model ten pozwolił udowodnić, że THC zmienia ekspresję pewnych genów wpływających na strukturę i funkcję synaps oraz dendrytów” – wyjaśnia Graciela Piñeyro, będąca także profesorką na Wydziale Farmakologii i Fizjologii Uniwersytetu w Montrealu. „W efekcie dochodzi do zaniku arborescencji dendrytycznej, co może przyczyniać się do ścieńczenia obserwowanego w niektórych rejonach kory.”
Co ciekawe, te same geny zostały zidentyfikowane u ludzi, zwłaszcza w cieńszych obszarach kory u nastolatków, którzy eksperymentowali z marihuaną.
Łącząc odmienne metody badawcze, oba zespoły były w stanie z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że geny, na które oddziałuje THC w modelu myszy, są także powiązane ze ścieńczeniem kory u nastolatków.
W obliczu rosnącej popularności marihuany wśród młodzieży w Ameryce Północnej oraz coraz wyższego stężenia THC w komercyjnych produktach, niezwykle istotne jest pogłębianie wiedzy na temat wpływu tej substancji na dojrzewanie mózgu i funkcje poznawcze.
To udane, wspólne badanie, wykorzystujące najnowocześniejsze techniki biologii komórkowej i molekularnej, obrazowania oraz analizy bioinformatycznej, stanowi krok w dobrą stronę w kierunku tworzenia skutecznych środków ochrony zdrowia publicznego.
Komentarz redakcji:
Jednak zanim zaczniemy wdrażać skuteczne środki ochrony zdrowia publicznego, powinniśmy zmienić kierunek polityki prowadzonej w Polsce. Obecna prohibicyjna strategia – zamiast chronić młodzież – de facto promuje używanie marihuany wśród nastolatków, jednocześnie utrudniając do niej dostęp dorosłym. Polska niestety plasuje się wśród krajów o najwyższym odsetku używających nastolatków w całej Unii Europejskiej. To efekt polityki zakazów, która nie przynosi żadnych pozytywnych rezultatów. Czas skończyć z fikcją i wprowadzić rozwiązania oparte na wiedzy, prewencji i realnej trosce o młodych ludzi.
Źródło:
Xavier Navarri, Graciela Piñeyro, Tomáš Paus, „Cellular and molecular substrates of cannabis-related cortical thinning during adolescence”, Journal of Neuroscience, 6 października 2024.
- Legalizacja marihuany ogranicza problematyczne używanie i poprawia kondycję psychiczną – wyniki badania z Bazylei - 6 czerwca 2025
- THC i rozwój mózgu nastolatków – co pokazują najnowsze badania? - 6 czerwca 2025
- Marihuana a zdrowie jamy ustnej: Nowe badania kontra nikotyna i snus. Co szkodzi bardziej? - 26 maja 2025
