Konopie wywierają dwukierunkowy wpływ na układ sercowo-naczyniowy – mogą zarówno zwiększać, jak i obniżać tętno oraz ciśnienie krwi. Typowe dawki konopi nieznacznie obniżają ciśnienie krwi i podwyższają tętno. Kannabinoidy mogą rozszerzać naczynia krwionośne, poprawiając przepływ krwi, a badania na zwierzętach sugerują, że niektóre kannabinoidy mogą zapobiegać miażdżycy (stwardnieniu tętnic) lub ją redukować. Ultraw niskie dawki THC wykazały, że ograniczają uszkodzenia po zawale serca, przy jednoczesnym zachowaniu funkcji serca i promowaniu szybszego gojenia.
Generalnie, terapeutyczne dawki konopi mają efekt kardioprotekcyjny, natomiast bardzo wysokie dawki konopi i syntetycznych kannabinoidów mogą być niebezpieczne dla serca, zwłaszcza u pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego.
„Aktywacja receptora cannabinoidowego typu 2 w miażdżycy i ostrych chorobach układu krążenia”
Carbone F, Mach F, Vuilleumier N, Montecucco F (Curr Med Chem. 21.35, 2014: 4046–4058)
W ostatnich dziesięcioleciach układ kannabinoidowy (obejmujący syntetyczne i endogenne agonisty oraz antagonistów kannabinoidów, ich receptory i enzymy rozkładające) wykazuje silne działanie immunomodulujące w procesach miażdżycowych i ostrych powikłaniach niedokrwiennych. W przeciwieństwie do innych receptorów kannabinoidowych, których działanie bywa kontrowersyjne, seletywna aktywacja receptora CB2 wykazuje działanie przeciwzapalne i ochronne w naczyniach dotkniętych miażdżycą i w obwodowych narządach niedokrwionych. CB2 to receptor transbłonowy, który uruchamia ochronne szlaki wewnątrzkomórkowe w komórkach serca, układu immunologicznego i naczyń, zarówno w modelach ludzkich, jak i zwierzęcych choroby miażdżycowej. Biorąc pod uwagę dane z badań podstawowych, leki aktywujące funkcję CB2 we krwiobiegu lub narządach mogą stanowić obiecujące podejście przeciwmiażdżycowe. Ta recenzja podsumowuje dane z badań przedklinicznych dotyczących różnych szlaków aktywowanych przez CB2 w miażdżycy i ostrych incydentach niedokrwiennych.
Podsumowując:
- Układ kannabinoidowy znacząco wpływa na procesy immunologiczne związane z miażdżycą i niedokrwieniem.
- Aktywacja receptora CB2, ale nie CB1, pokazuje działanie przeciwzapalne i ochronne w naczyniach i komórkach sercowo-naczyniowych.
- Badania przedkliniczne potwierdzają, że leki celujące w CB2 mogą być wartościową strategią terapeutyczną przeciw miażdżycy i niedokrwieniu.
„Ultraniska dawka tetrahydrokannabinolu zapewnia ochronę serca” Waldman M, Hochhauser E, Fishbein M, Aravot D, Shainberg A, Sarne Y
Biochemical Pharmacology 85.11 (2013): 1626–1633
Tetrahydrokannabinol (THC), główny psychoaktywny składnik marihuany, to agonista kannabinoidowy, który wywiera swoje działanie poprzez aktywację co najmniej dwóch specyficznych receptorów (CB1 i CB2), należących do rodziny siedmiobłonowych receptorów sprzężonych z błoną G (GPCR). Zarówno mRNA, jak i białka CB1 i CB2 są obecne w sercu. Leczenie THC było korzystne przeciwko niedotlenieniu w kardiomiocytach noworodków in vitro. Zaobserwowano również neuroprotekcyjny efekt ultraniskiej dawki THC u myszy poddanych uszkodzeniom mózgu. Celem niniejszego badania było przetestowanie i scharakteryzowanie kardioprotekcyjnego działania bardzo niskiej dawki THC (0,002 mg/kg), która jest 3–4 rzędy wielkości niższa niż konwencjonalne dawki, podanej przed zawałem serca u myszy in vivo.
Przetestowano trzy schematy podawania THC: jednokrotne podanie 2h lub 48h przed wywołaniem zawału, lub 3 tygodnie ciągłego leczenia przed MI. Wszystkie protokoły leczenia THC okazały się korzystne. W przypadku podania THC 2h przed MI, frakcja skurczowa wzrosła (37±4% vs. 42±1%, p<0.04), wyciek troponiny T do krwi był zmniejszony (14±3 ng/ml vs. 10±4 ng/ml, p<0.008), rozmiar zawału zmalał (29±4% vs. 23±4%, p<0.02), a akumulacja neutrofili w obszarze zawału spadła (36±10 kom./pole vs. 19±4 kom./pole, p<0.007) u myszy poddanych wstępnemu leczeniu THC w porównaniu do grupy kontrolnej, 24h po MI. Fosforylacja ERK1/2 po zawale również została zahamowana przez wstępne leczenie THC (p<0.01).
Wniosek:
Pojedyncza ultraniska dawka THC przed niedokrwieniem stanowi bezpieczną i skuteczną terapię ograniczającą uszkodzenia niedokrwienne serca.
Kardiowaskularna farmakologia kannabinoidów
P. Pacher, S. Bátkai i G. Kunos
Kannabinoidy oraz ich syntetyczne i endogenne analogi wpływają na szeroki zakres funkcji fizjologicznych, w tym na parametry układu sercowo-naczyniowego. Najważniejszym aspektem ich działania jest głęboka hipotensja. Mechanizmy działania kannabinoidów na układ sercowo-naczyniowy in vivo są złożone i mogą obejmować modulację przepływu autonomicznego zarówno w ośrodkowym, jak i obwodowym układzie nerwowym, a także bezpośrednie działanie na mięsień sercowy i naczynia krwionośne.
Chociaż wiele danych wskazuje, że depresyjny wpływ kannabinoidów na układ sercowo-naczyniowy jest pośredniczony przez receptory CB1 zlokalizowane obwodowo, najnowsze badania dostarczają silnych dowodów na istnienie dotąd niezdefiniowanych receptorów śródbłonkowych i sercowych, które pośredniczą w pewnych efektach kardiowaskularnych wywołanych przez endokannabinoidy.
System endokannabinoidowy został niedawno powiązany z mechanizmem hipotensji towarzyszącej krwotokom, wstrząsowi endotoksycznemu i kardiogennemu, a także zaawansowanej marskości wątroby. Co więcej, kannabinoidy są rozważane jako potencjalnie nowe środki przeciwnadciśnieniowe. Udokumentowano także ochronną rolę endokannabinoidów w niedokrwieniu mięśnia sercowego. W tym rozdziale podsumowujemy aktualną wiedzę na temat wpływu kannabinoidów na układ sercowo-naczyniowy i podkreślamy znaczenie tych efektów w różnych stanach patologicznych.
„Wpływ marihuany i syntetycznych kannabinoidów na układ sercowo-naczyniowy: dobre, złe i brzydkie”
Pal Pacher, Sabine Steffens, György Haskó, Thomas H. Schindler, George Kunos (Nat Rev Cardiol. 2018 Mar;15(3):151–166)
Nieregulacja endogennych lipidowych mediatorów – endokannabinoidów – i ich sprzężonych z białkiem G receptorów kannabinoidowych CB₁ i CB₂ wiąże się z szeregiem patologii układu sercowo-naczyniowego. Aktywacja receptora CB₁ sprzyja rozwojowi chorób sercowo-metabolicznych, podczas gdy aktywacja CB₂ (obecnego głównie w komórkach układu immunologicznego) wywiera działanie przeciwzapalne. Psychoaktywny składnik marihuany, Δ⁹-tetrahydrokannabinol (THC), jest agonistą obu receptorów – CB₁ i CB₂ – i wywołuje efekty psychoaktywne oraz niekorzystne dla układu sercowo‑naczyniowego głównie poprzez pobudzenie CB₁ w ośrodkowym układzie nerwowym i strukturach sercowo-naczyniowych. W ciągu ostatniej dekady zaobserwowano niemal dziesięciokrotny wzrost zawartości THC w marihuanie oraz szeroką dostępność wysoko skutecznych syntetycznych kannabinoidów do użytku rekreacyjnego. Zmiany te skorelowane są ze wzrostem liczby poważnych incydentów sercowo‑naczyniowych, takich jak zawał serca, kardiomiopatia, zaburzenia rytmu, udar mózgu i zatrzymanie krążenia. W tej recenzji podsumowujemy rolę układu endokannabinoidowego w chorobach układu sercowo-naczyniowego oraz krytycznie analizujemy konsekwencje stosowania marihuany i jej syntetycznych odpowiedników. W wielu krajach, gdzie zalegalizowano marihuanę do celów medycznych i/lub rekreacyjnych, lekarze powinni być świadomi, że użycie marihuany lub jej silnych syntetyków może być przyczyną poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych i patologii.
Podsumowanie kluczowych punktów:
- CB₁ vs CB₂: aktywacja CB₁ – potencjalnie szkodliwa; CB₂ – działanie przeciwzapalne .
- Zwiększone stężenie THC + syntetyki = wzrost poważnych reakcji: zawały, arytmie, zatrzymanie serca .
- Lekarze powinni brać pod uwagę użycie marihuany przy diagnostyce poważnych stanów klinicznych .
„Syntetyczne i naturalne kannabinoidy: Ryzyko kardiologiczne”
E.B. Russo
Br J Cardiol 22 (2015): 7–9
Kannabis był stosowany zarówno leczniczo, jak i rekreacyjnie przez tysiące lat¹², jednak dopiero w latach 60. XX wieku zidentyfikowano strukturę chemiczną i farmakologię jego głównych fitokannabinoidów – kannabidiolu (CBD)³ i tetrahydrokannabinolu (THC)⁴. Minęło kolejne pokolenie, zanim poznano naturę i funkcję układu endokannabinoidowego (ECS) (zob. źródło 5, obszerny przegląd).
ECS składa się z endogennych kannabinoidów – anandamidu (AEA) i 2-arachidonoiloglicerolu (2-AG), ich enzymów biosyntezy i degradacji oraz receptorów:
– CB₁ – psychoaktywny, przeciwbólowy, neuromodulujący i będący najliczniej występującym receptorem sprzężonym z białkiem G w mózgu
– CB₂ – niepsychoaktywny, immunomodulujący i przeciwzapalny
ECS można uznać za nadrzędny homeostatyczny regulator funkcji fizjologicznych u strunowców, którego rolę podsumowano hasłowo jako: „zrelaksuj się, jedz, śpij, zapomnij i chroń się”.⁶ Te działania doskonale odzwierciedlają efekty THC i AEA – które są słabymi, częściowymi agonistami receptorów CB₁ i CB₂.
Oto podsumowanie najważniejszych wniosków naukowych na temat wpływu konopi i kannabinoidów (naturalnych i syntetycznych) na układ sercowo-naczyniowy:
Wpływ kannabinoidów na układ sercowo-naczyniowy – wnioski z badań
Działanie dwukierunkowe
Kannabis może zarówno podnosić, jak i obniżać ciśnienie krwi i tętno. Typowe dawki:
- nieznacznie obniżają ciśnienie krwi
- podnoszą tętno Działanie zależy od dawki, sposobu przyjęcia i kondycji organizmu.
Działanie ochronne w niskich dawkach
- Ultra-niskie dawki THC (0,002 mg/kg) wykazały ochronny wpływ na serce u myszy – zmniejszenie wielkości zawału, mniejsze uszkodzenia serca, szybsze gojenie, mniej stanu zapalnego.
- Badania sugerują, że odpowiednio małe dawki THC mogą zapobiegać uszkodzeniom serca i wspierać jego regenerację po zawale.
Receptor CB2 = klucz do działania przeciwzapalnego
- Aktywacja receptora CB2 (obecnego m.in. w komórkach odpornościowych i sercowo-naczyniowych) wykazuje działanie ochronne i przeciwzapalne.
- Może hamować rozwój miażdżycy i chronić przed uszkodzeniem narządów po niedokrwieniu.
CB1 – możliwe ryzyko w dużych dawkach
- Receptor CB1, aktywowany przez THC, może być odpowiedzialny za negatywne skutki kardiologiczne, zwłaszcza przy wysokim stężeniu THC.
- Może to obejmować: arytmie, zawały, udary, zapalenie mięśnia sercowego.
Syntetyczne kannabinoidy – szczególnie ryzykowne
- Mają znacznie silniejsze i bardziej nieprzewidywalne działanie na serce.
- Ich stosowanie wiąże się z licznymi ostrymi przypadkami sercowo-naczyniowymi, w tym zatrzymaniem akcji serca.
Potencjał leczniczy vs ryzyko
- ECS (układ endokannabinoidowy) odgrywa kluczową rolę w regulacji ciśnienia, rytmu serca i odpowiedzi zapalnej.
- Kannabinoidy mogą być nową klasą leków przeciwnadciśnieniowych i kardioprotekcyjnych, ale wymagają precyzyjnego dawkowania i dalszych badań.
Podsumowanie:
- Małe dawki kannabinoidów, zwłaszcza THC i CB2-agonistów, mogą chronić serce i naczynia.
- Wysokie dawki THC oraz syntetyczne kannabinoidy mogą wywołać poważne zaburzenia sercowo-naczyniowe.
- Działanie zależy od dawki, receptora i ogólnego stanu zdrowia pacjenta.
- Rezolucja w sprawie równego traktowania użytkowników konopi i alkoholu w prawie drogowym – „Trzeźwy umysł. Sprawiedliwe traktowanie” – WERSJA ROBOCZA - 26 czerwca 2025
- Wpływ marihuany na zdrowie: badania układu sercowo-naczyniowego - 26 czerwca 2025
- Hop Latent Viroid (HpLVd) czyli Utajony Wiroid Chmielu: Co wiemy? - 23 czerwca 2025
